De onafhankelijkheid en kwaliteit van taxaties moet verbeterd worden. Een onderzoek van De Nederlandsche Bank naar 200.000 woningtaxaties in de periode van 2012 tot 2017 toont aan dat er geregeld sprake was van overwaardering.
Waarde getaxeerde woningen vaak hoger dan koopsom
Bij 60 procent van de woningtaxaties lag de getaxeerde waarde hoger dan de koopsom. Vaak is sprake van een overwaardering van rond de 5 procent. Overwaardering komt iets minder vaak voor bij particulieren die voor de tweede keer een woning aankopen dan bij starters. Er zit geen verschil tussen de gebieden met een hoge of een lage prijsdruk.
Woningtaxateurs baseren zich steeds meer op de koopprijs, die vaak veel hoger ligt dan de werkelijke waarde van een huis. Als taxaties te hoog zijn, raakt de huizenmarkt oververhit en nemen particulieren vaak een te hoge hypotheek, waardoor ze met een negatieve restwaarde komen te zitten. De taxatiewaarde is de bepalende factor voor de vraag of/hoeveel men kan lenen bij de bank. Om schulden te voorkomen, is het zaak dat de hypotheek niet hoger is dan de marktwaarde van een woning. Doordat de marktprijs vaak te hoog wordt geschat door de taxateurs, lenen particulieren dus teveel.
De reden van de te hoge taxaties ligt vaak ook bij de klant van de taxateur: de verkoper. Verkopers willen graag een hoge taxatiewaarde voor hun woning, omdat zij hopen dat een woning dan meer oplevert. Het tegendeel blijkt echter waar: een hoge vraagprijs schrikt potentiële kopers vaak af. Te hoge taxatiewaardes leiden tot een ongezond systeem waarin een groot deel van de woningen onverkocht blijft.
Taxateurs zouden niet alleen onder druk gezet moeten worden door de klant. Banken, hypotheekadviseurs en makelaars zouden de lat ook hoog moeten leggen. Zo wordt er voorkomen dat de verkoopprijs te hoog wordt ingeschat en hebben mensen niet meer een negatieve restwaarde op hun woning.
Patrick Merkx is mede-initiatiefnemer van Proranje wat in 2016 is opgericht. In 2013 – na de aankoop van zijn eerste pand – en in 2015 heeft hij twee wetenschappelijke scripties geschreven over de Nederlandse woningmarkt en de betaalbaarheid hiervan. Naast het beheren van de lange termijn beleggingsportefeuille, houdt hij zich ook bezig met juridische vraagstukken binnen Proranje. Inmiddels heeft hij al meer dan 10 jaar ervaring met het beleggen en renoveren van Nederlands vastgoed en is hij goed op de hoogte van alle wet- en regelgeving en marktontwikkelingen.
