Een taxatie bij de verkoop van uw pand is niet altijd verplicht, maar wel vaak verstandig. In de meeste gevallen heeft u geen officiële taxatie nodig wanneer u uw woning verkoopt, vooral niet als kopers contant betalen of geen hypotheek nodig hebben. Wel wordt een taxatie meestal vereist wanneer kopers een hypotheek aanvragen, bij onduidelijkheid over de marktwaarde, of wanneer u een complex pand zoals een monument of bedrijfspand verkoopt. Een professionele taxatie geeft beide partijen zekerheid over een eerlijke prijs en voorkomt discussies tijdens het verkoopproces.
Wanneer is een taxatie bij verkoop echt nodig?
Een officiële taxatie is wettelijk verplicht wanneer de koper een hypotheek aanvraagt voor de aankoop van uw pand. Banken en hypotheekverstrekkers eisen namelijk altijd een gevalideerd taxatierapport om de financiering rond te krijgen. Dit rapport moet opgesteld zijn door een erkend taxateur die aangesloten is bij het NRVT (Nederlands Register Vastgoed Taxateurs).
Bij de verkoop van bijzondere panden zoals monumenten, bedrijfspanden of winkelpanden is een taxatie sterk aan te raden. Deze panden hebben vaak unieke kenmerken die de waardebepaling complex maken. Voor monumentale panden gelden bijvoorbeeld andere regels dan voor reguliere woningen – zo is een energielabel niet verplicht vanwege mogelijke tegenstrijdigheden met het behoud van monumentale waarden.
U kunt zonder taxatie verkopen wanneer:
- De koper contant betaalt of eigen financiering regelt zonder hypotheek
- U verkoopt aan een professionele partij zoals een vastgoedbelegger
- Er voldoende vergelijkbare verkopen in de buurt zijn om de prijs te onderbouwen
- Beide partijen het eens zijn over de vraagprijs zonder twijfels
Let op: ook zonder verplichte taxatie kan het verstandig zijn er toch een te laten uitvoeren. Dit voorkomt achteraf discussies over de verkoopprijs en geeft u zekerheid dat u niet onder de marktwaarde verkoopt.
Wat kost een taxatie en wie betaalt dit bij verkoop?
De kosten voor een woningtaxatie variëren tussen de €400 en €800, afhankelijk van het type pand en de complexiteit van de waardering. Voor een standaard woning betaalt u gemiddeld €500 tot €600. Bedrijfspanden, monumenten of grote villa’s kosten vaak meer vanwege de extra tijd en expertise die nodig is.
Factoren die de prijs beïnvloeden zijn:
- Type en grootte van het pand
- Locatie (in grote steden vaak duurder)
- Urgentie (spoedtaxaties kosten extra)
- Aanvullende diensten zoals bouwkundige keuring
Traditioneel betaalt de koper de taxatiekosten, omdat deze de taxatie nodig heeft voor de hypotheekaanvraag. In de praktijk maken verkoper en koper hier vaak onderling afspraken over. Soms neemt de verkoper de kosten voor zijn rekening om de verkoop aantrekkelijker te maken, of worden de kosten gedeeld.
Er bestaan verschillende soorten taxaties met uiteenlopende prijzen. Een desktop taxatie (alleen administratief) is het goedkoopst maar wordt niet altijd geaccepteerd. Een volledige taxatie met huisbezoek is duurder maar geeft de meeste zekerheid. Voor de verkoop van uw pand is meestal een gevalideerde taxatie nodig die voldoet aan alle eisen van hypotheekverstrekkers.
Welke alternatieven zijn er voor een officiële taxatie?
Makelaars bieden vaak gratis waardebepalingen aan wanneer u overweegt uw pand verkopen. Deze waardebepaling is minder uitgebreid dan een officiële taxatie maar geeft wel een goede indicatie van de marktwaarde. Voor de verkoper is dit vaak voldoende om een vraagprijs te bepalen, maar banken accepteren deze waardering niet voor hypotheekaanvragen.
Online waardetools zoals die van Funda, Calcasa of de WOZ-waarde geven een eerste indruk van wat uw pand waard kan zijn. Deze tools baseren zich op:
- Recente verkoopprijzen in de buurt
- Kenmerken van uw woning zoals oppervlakte en bouwjaar
- Algemene marktontwikkelingen in uw regio
Het vergelijken met recent verkochte panden in uw straat of wijk kan ook waardevol zijn. Via het Kadaster kunt u exacte verkoopprijzen opvragen van vergelijkbare woningen. Dit geeft een realistisch beeld van wat kopers bereid zijn te betalen.
Deze alternatieven zijn voldoende wanneer u alleen een indicatie wilt voor de vraagprijs of wanneer de koper geen hypotheek nodig heeft. Voor complexe panden, bij grote waardeverschillen tussen vergelijkbare panden, of wanneer de koper financiering nodig heeft, blijft een officiële taxatie noodzakelijk.
Hoe lang is een taxatierapport geldig bij verkoop?
Een taxatierapport is officieel zes maanden geldig voor hypotheekaanvragen. Dit betekent dat banken en hypotheekverstrekkers het rapport accepteren zolang de hypotheekaanvraag binnen deze periode wordt ingediend. Na zes maanden moet meestal een nieuwe taxatie uitgevoerd worden.
De praktische geldigheid van een taxatie hangt af van verschillende factoren:
- Marktontwikkelingen (bij sterke prijsstijgingen of -dalingen veroudert een taxatie sneller)
- Veranderingen aan het pand (verbouwingen of achterstallig onderhoud)
- Wijzigingen in de omgeving (nieuwe infrastructuur of bestemmingsplannen)
- Economische omstandigheden die de vastgoedmarkt beïnvloeden
Tijdens het verkoopproces kan een nieuwe taxatie nodig zijn wanneer de verkoop langer duurt dan verwacht. Als uw pand bijvoorbeeld al vier maanden te koop staat en de oorspronkelijke taxatie dateert van voor de verkoopstart, kan de koper een actuele taxatie eisen.
Voor bedrijfspanden en beleggingspanden gelden vaak strengere eisen. Hier kan al na drie maanden een hertaxatie gevraagd worden, vooral wanneer de huurinkomsten of gebruikssituatie veranderd zijn. Bij de verkoop van uw pand is het daarom belangrijk rekening te houden met de timing van de taxatie in relatie tot het verwachte verkoopmoment.
Het verkopen van uw pand is een belangrijke stap waarbij de juiste voorbereiding het verschil maakt. Of een taxatie nodig is, hangt af van uw specifieke situatie en die van de koper. Neem de tijd om uw opties te overwegen en vraag advies wanneer u twijfelt. Bij Proranje begrijpen we dat elke verkoop uniek is en helpen we u graag met een persoonlijke benadering die past bij uw situatie.
Patrick Merkx is mede-initiatiefnemer van Proranje wat in 2016 is opgericht. In 2013 – na de aankoop van zijn eerste pand – en in 2015 heeft hij twee wetenschappelijke scripties geschreven over de Nederlandse woningmarkt en de betaalbaarheid hiervan. Naast het beheren van de lange termijn beleggingsportefeuille, houdt hij zich ook bezig met juridische vraagstukken binnen Proranje. Inmiddels heeft hij al meer dan 10 jaar ervaring met het beleggen en renoveren van Nederlands vastgoed en is hij goed op de hoogte van alle wet- en regelgeving en marktontwikkelingen.
