Wat is de energiebesparingsplicht?

Bent u vastgoedeigenaar? Dan heeft u waarschijnlijk al gehoord van de energiebesparingsplicht. Deze wettelijke verplichting raakt steeds meer gebouweigenaren in Nederland. Maar wat betekent dit precies voor u? En welke maatregelen moet u nemen om aan deze plicht te voldoen? In dit artikel leggen we uit wat de energiebesparingsplicht inhoudt, voor wie deze geldt en wat de gevolgen zijn als u niet aan deze verplichting voldoet.

Wat houdt de energiebesparingsplicht precies in?

De energiebesparingsplicht is een wettelijke verplichting die voortvloeit uit de Wet milieubeheer. Deze plicht houdt in dat bepaalde gebouweigenaren verplicht zijn om energiebesparende maatregelen te nemen in hun panden. Het doel hierachter is duidelijk: het terugdringen van energieverbruik en CO2-uitstoot in de gebouwde omgeving.

De energiebesparingsplicht bestaat al sinds 1993, maar is in de loop der jaren verder aangescherpt. Sinds 2019 is er ook een informatieplicht aan toegevoegd, waarbij bedrijven en instellingen moeten rapporteren welke energiebesparende maatregelen ze hebben genomen. Deze verplichting is onderdeel van de bredere Nederlandse klimaatdoelstellingen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

In essentie verplicht deze wetgeving u als gebouweigenaar om alle mogelijke energiebesparende maatregelen te nemen die zich binnen vijf jaar terugverdienen. Het gaat hierbij om praktische aanpassingen die relatief eenvoudig kunnen worden doorgevoerd en die een aantoonbaar positief effect hebben op het energieverbruik.

Welke energiebesparende maatregelen zijn verplicht?

Onder de energiebesparingsplicht moet u alle maatregelen nemen die een terugverdientijd hebben van vijf jaar of minder. De Rijksoverheid heeft hiervoor erkende maatregelenlijsten (EML) opgesteld per branche. Deze lijsten bevatten concrete energiebesparende maatregelen die bewezen kosteneffectief zijn.

Voorbeelden van zulke maatregelen zijn:

• Het isoleren van daken, muren en vloeren
• Het installeren van LED-verlichting en bewegingssensoren
• Het plaatsen van tochtstrips en kierdichting
• Het optimaliseren van verwarmings- en koelsystemen
• Het toepassen van energiezuinige ventilatie

De controle op naleving gebeurt door het bevoegd gezag, meestal de gemeente of omgevingsdienst. Zij kunnen inspecties uitvoeren om te controleren of u de vereiste maatregelen heeft genomen. U kunt ook kiezen voor een alternatieve aanpak, zolang u maar kunt aantonen dat deze minstens evenveel energiebesparing oplevert als de erkende maatregelen.

Voor wie geldt de energiebesparingsplicht?

De energiebesparingsplicht geldt niet voor iedereen. In principe is deze van toepassing op bedrijven en instellingen die jaarlijks vanaf 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m³ aardgas (of een equivalent daarvan) verbruiken. Dit zijn vaak:

• Kantoorgebouwen groter dan ongeveer 1.000 m²
• Winkels en supermarkten
• Zorginstellingen
• Scholen en onderwijsinstellingen
• Horeca en sportaccommodaties
• Bedrijfshallen en industriële gebouwen

Er zijn ook enkele uitzonderingen. Zo zijn monumenten soms vrijgesteld van bepaalde maatregelen en gelden er aangepaste regels voor verhuurde panden. In dat laatste geval ligt de verantwoordelijkheid vaak bij de eigenaar, maar kunnen eigenaar en huurder ook afspraken maken over wie welke maatregelen neemt.

Vanaf 2023 is de plicht verder uitgebreid en gelden er aanvullende eisen voor kantoorgebouwen, die minimaal energielabel C moeten hebben.

Gevolgen bij het niet naleven van de plicht

Als u niet voldoet aan de energiebesparingsplicht, kan dat serieuze gevolgen hebben. Het bevoegd gezag kan handhavend optreden en verschillende maatregelen nemen:

• Een waarschuwing geven met een termijn om alsnog aan de plicht te voldoen
• Een last onder dwangsom opleggen (een financiële prikkel om aan de eisen te voldoen)
• Een bestuurlijke boete opleggen die kan oplopen tot duizenden euro’s

Naast deze directe gevolgen zijn er ook indirecte nadelen, zoals hogere energiekosten door inefficiënt gebruik en een minder aantrekkelijk pand voor potentiële huurders of kopers. Bovendien zal de waarde van uw vastgoed waarschijnlijk dalen als het niet voldoet aan de huidige energienormen.

Bij Proranje begrijpen we de uitdagingen die deze verplichtingen met zich meebrengen. We zien echter dat gebouwen die voldoen aan de energiebesparingsplicht niet alleen duurzamer zijn, maar vaak ook een beter rendement opleveren. Heeft u vragen over hoe u uw vastgoed kunt verduurzamen? Neem dan gerust contact met ons op voor vrijblijvend advies.